Een kaart van het 'Noord-Brabantsch Dorpsleven' met boeren en boerinnen in het hooiveld. De kaart is uitgegeven door Uitg. Gez. van Roosmalen, te Veghel. De foto is gesigneerd door fotograaf Frans…
Thema
Boerenleven
Rond 3000 v. Chr. vestigen de eerste boeren zich in het gebied dat we nu Noord-Brabant noemen. Ook 5000 jaar later houdt het boerenwerk niet op.
Rond 3000 v. Chr. vestigden de eerste bewoners zich in agrarische nederzettingen in het gebied van het huidige Brabant. Met de bouw van de eerste boerderijen ontstonden kleine nederzettingen. Op zogenaamde raatakkers werden onder andere vlas, granen en gierst verbouwd en scharrelde gedomesticeerd vee.
Agrarische vernieuwingen leidden rond het jaar 1000 n. Chr. tot een explosieve groei van de voedselproductie. Dit leidde tot een groeiende handel en de verstedelijking van Brabant. Het overgrote deel van de Brabanders bleef echter woonachtig en werkzaam op het platteland. Zij het op hun eigen erf of op de landerijen van een klooster.
In de achttiende en negentiende eeuw kregen de kleine Brabantse boeren het steeds moeilijker. De grote Brabantse zandgronden waren niet geschikt voor de verbouw van gewassen op grote schaal. Veel boeren stapten dan ook over op vee, terwijl men in West-Brabant de oplossing vond in suikerbieten. Daarnaast richtte pater Gerlacus van den Elsen in 1869 de Noordbrabantse Christelijke Boerenbond (NCB) op, waarin leden gezamenlijk op grote schaal producten konden in- en verkopen. Zo werden de krachten van de vele kleine Brabantse boeren gebundeld.
Hoewel het aantal boerenbedrijven in Brabant terugloopt, zijn er nog steeds vele boerenbedrijven verspreid over de provincie. Maar net als in alle sectoren speelt schaalvergroting ook in de agrarische sector een rol. De tijd van coöperaties en keuterboeren is dan ook grotendeels voorbij.
Ontdek op deze pagina meer over het boerenleven in Noord-Brabant.
Boerenleven op de kaart
Boerenleven op Brabants Erfgoed
-
Artikel
De Romeinse nederzettingen in…
Van de Gallische oorlogen en verovering door…
–
-
Artikel
De boer en de landlopers
Voor een hoop mensen ging het dagelijks leven…
-
Artikel
Het rundvee in Brabant
Lange tijd was zwartbont vee synoniem voor West
–
-
Artikel
Noord-Brabantse Streekdracht
Anno 2020 wordt de Brabantse boerenstreekdracht…
–
-
Artikel
Boerderij en herberg In den Ancker
In 1998 kregen de eigenaren van de monumentale…
-
Artikel
Loon bij Waalre
Authentiek. Dat is het eerste woord dat in je…
-
Artikel
Het Groot Duijfhuis
In het Dommeldal bij Kasteren boven Liempde ligt…
-
Artikel
Een dorpsstraat in de achttiende…
In de zestiende eeuw waagden kunstenaars zich…
-
Artikel
Hildernisse
Aan de voet van de Brabantse Wal onder Bergen op…
-
Artikel
De Armenhoef in Best
Langs de Oirschotseweg in Best, in het gehucht…
-
Artikel
De West-Brabantse Waterlinie en de…
In de omgeving van Bergen op Zoom hadden de…
-
Artikel
Het lege land van Breda
In de Tachtigjarige Oorlog zijn flink wat…
-
Artikel
Beerjagen in Veghel op een…
In landen als Frankrijk en Duitsland maar juist…
–
-
Getuigenis
Ties Aarts over 'Terughalen van de…
Voor het project 'Goud van Brabant' zijn…
-
Artikel
Een prehistorische boerderij in Oss
Archeologische sporen die in 1976 aan het licht…
-
Biografie
Carel Wesselman
Carel Frederik Wesselman werd geboren op 12 april…
–
-
Biografie
Jan Wellen
Johannes Wilhelmus Wellen werd op 8 april 1920…
–
-
Biografie
Cornelis Schuitemaker
Cornelis Schuitemaker werd geboren in het…
–
-
Artikel
De poffer
Tot in de jaren vijftig kon men op het Brabantse…
-
Biografie
Stephanus Hanewinkel
Stephanus Hanewinkel werd geboren te Nuenen op 30…
–
-
Artikel
Een Brabants landschap van Vincent…
De reputatie van Vincent van Gogh als een van de…
-
Artikel
Niet sonder Godt
In de Brabantse steden mogen huizen uit de…
-
Artikel
Betsie 19's Mars
Op 5 januari 1979 werd een van Brabant’s meest…
–
-
Artikel
Een taalkundig venster op het…
Dit is het verhaal van een oude eikenboom; de…
-
Biografie
Ties van den Hurk
Boerenzoon Ties van den Hurk (1893-1972) zat ruim…
–
-
Artikel
Draaibomen in Brabant
Om te voorkomen dat veelvratig vee de gewassen…
-
Artikel
De uithof Giersbergen
Onder Drunen ligt het gehucht Giersbergen. Enkele…
-
Biografie
Gerrit van Poppel
Gerardus Johannes van Poppel was de oudste zoon…
–
-
Artikel
Een zuivelfabriek in Hoogeloon
Ooit telde Noord-Brabant vele tientallen…
-
Artikel
De Brabantse koffietafel
Een element dat steevast opduikt als de VVV’s de…
-
Artikel
Romeinse huizenbouw op het…
Als je een willekeurig iemand vraagt waar zij of…
–
-
Artikel
Een doodgewoon Brabants meisje
Ooit naar de stem geluisterd van een buurvrouw…
-
Artikel
Het Maasland: gevormd door…
Eeuwenlang werd het Noord-Brabantse Maasland…
-
Artikel
Kwanselbier en losschieten
Ook tegenwoordig is een huwelijk vaak omgeven…
-
Artikel
Van vleesverwerking naar…
MSD, de internationale opvolger van Organon, is…
-
Biografie
Alphons Bouwman
Alphons Bouwman, in eigen omgeving ook wel 'de…
–
-
Artikel
De Kilsdonkse molen
Noord-Brabant heeft nog ongeveer 130 molens.
-
Artikel
De Coöperatieve Handelsvereniging…
De Coöperatieve Handelsvereniging (CHV) in Veghel…
-
Biografie
Gerlacus van den Elsen
Gerlacus van den Elsen werd op 13 april 1853…
–
-
Artikel
Dat gaat naar Den Bosch toe, zoete…
Zoete lieve Gerritje is de hoofdpersoon van het…
-
Getuigenis
Frits Kox over 'Van paard naar…
Voor het project 'Goud van Brabant' zijn…
-
Biografie
Josephus Jacobus Wintermans
Josephus Jacobus Wintermans werd op 15 maart 1877…
–
-
Artikel
Het Chaamse Hoen
Aan het begin van de eenentwintigste eeuw stond…
-
Artikel
Het suikerzoete West-Brabant
Nog steeds telt het westen van Brabant, samen met…
–
-
Artikel
D’n herd
De haard was het centrale element in het huis
-
Podcast
Frans Kuijpers
Frans Kuijpers beheert het Archief…
-
Getuigenis
Jeanne Simons over 'Poffers'
Voor het project 'Goud van Brabant' zijn…
-
Artikel
Akkerbouw in de brons- en ijzertijd
Het Brabantse boerenland heeft oude wortels.
-
Getuigenis
Het boerenwerk hield nooit op
In april 2021 haalde Cor Swanenberg herinneringen…
–
-
Artikel
Een verdwenen watermolen en de…
Aan het einde van de vijftiende eeuw was het…
-
Artikel
De Brabantse lol, een onbekend…
De provincie Noord-Brabant kende in de…
-
Artikel
Over de Brabantse oude akkers
De meeste Brabantse dorpen kennen een…
-
Podcast
Sascha Bornkamp en Leonore Spee
Sascha Bornkamp en Leonore Spee zijn…
-
Artikel
Liempdse gemeene gronden ontgonnen…
Het begin van de twintigste eeuw luidde een…
-
Artikel
Seizoenarbeid in de hooipolders…
Al in de zeventiende eeuw was de hooiwinning in…
-
Artikel
Tussen rijk en arm in de…
Ondanks de zeer grote welstandsverschillen tussen…
-
Thema
Brood in Brabant
Hoe verliep het bakken van brood in houtovens…
-
Video
Bakken van brood in houtovens rond…
Naar aanleiding van het onderzoek van Anne-Ruth…
-
Artikel
Bakken in een houtoven
Wanneer je rond 1900 je dagelijks brood op tafel…
-
Getuigenis
Latte boere mar dorse!
Groen, groen grasje, mellek in m’n kasje, mellek…
-
Artikel
Beter een goede boer dan een…
Hoe zagen de Brabantse boerderijen er in de…
-
Artikel
Boerenverdriet en boerenkracht
Als het over het Rampjaar gaat, gaat het vaak…
–
-
Artikel
Bakhuisjes en andere ovens
Wanneer je als Brabander tussen 1890 en 1950 je…
–
-
Artikel
Liempde en ‘het…
Wie tegenwoordig in Liempde komt ziet een…
-
Artikel
Dialect en boerenleven
De meimaand van 2021 stond bij Brabants Erfgoed…
-
Artikel
Boers dialect
Dialecten worden weleens boers genoemd. Dat woord…
-
Getuigenis
"Je werkt met de natuur, in de…
John Heesakkers woont in Mariahout op de…
-
Getuigenis
"Een pindaboer uit Saramaka die…
Toetie en Achmed komen uit Suriname en halen in…
-
Getuigenis
Leon Adriaans en Janus Bressers
Leon Adriaans (1944-2004) was een bekende…
Historisch hooien
-
Collectie-item
Hooien
Erfgoedhuis Veldhoven -
Collectie-item
Hooien
Museum Jan Heestershuis -
Collectie-item
Hooien
Museum Jan Heestershuis -
Collectie-item
Hooien
Heemkundekring “De Kommanderij Gemert” -
Collectie-item
Hooien
Heemkundekring "de Heerlijkheid Oirschot" -
Collectie-item
hooien
Stichting ‘De Oude Schoenendoos’ -
Collectie-item
hooien
Stichting ‘De Oude Schoenendoos’ -
Collectie-itemWaalres Erfgoed
-
Collectie-itemWaalres Erfgoed
-
Collectie-itemWaalres Erfgoed
-
Collectie-itemErfgoedhuis Veldhoven
-
Collectie-item
Jaarmarkt Effe Noar Geffe. Hooien in klederdracht.
Stadsarchief Oss -
Collectie-item
Jaarmarkt Effe Noar Geffe. Hooien in klederdracht.
Stadsarchief Oss -
Collectie-item
Familie Meijers
Heemkundekring ’t Hof van Liessent -
Collectie-itemWaalres Erfgoed
-
Collectie-itemWest-Brabants Archief
-
Collectie-itemErfgoedhuis Veldhoven
-
Collectie-itemWaalres Erfgoed
-
Collectie-item
Anna Maria Hooien
Heemkunde Werkgroep Reusel -
Collectie-item
Hooien; Jaantje Schevers
Heemkundekring ‘Schijndel’ -
Collectie-itemErfgoedhuis Veldhoven
-
Collectie-item
Everardus Lavrijsen
Heemkunde Werkgroep Reusel -
Collectie-item
Hopstraat 9
Heemkundekring ‘Schijndel’ -
Collectie-itemWest-Brabants Archief
-
Collectie-item
Juet aan het hooien
Het Noordbrabants Museum