Collectie-item
Mary (Maria Henriëtte) Stuart met haar zoon Willem III
Instelling/bron: Stedelijk Museum Breda
Op dit portret zien we Mary (Maria Henriëtte) Stuart met haar zoon Willem III. Mary is staande afgebeeld in een zwarte rouwjapon met parels en enkele diamanten, met haar zoon in haar armen. Willem III draagt een geel jurkje met wit kant, in zijn rechterhand houdt hij een klein bloeiend takje Oranjebloesem vast, dat naar zijn familieafkomst het geslacht Oranje Nassau verwijst. Op het portret wordt de afkomst van de jonge prins van Oranje eveneens benadrukt door de sinaasappelboom met de ‘appeltjes van Oranje’. Het portret is gesigneerd door Gerard van Honthorst. Deze Utrechtse schilder werd beroemd om zijn caravaggistische stijl met veel licht-donkercontrasten en om zijn portretten van leden van het hof. Hij kreeg in 1652 de opdracht om Mary Stuart levensgroot te portretteren met haar zoon die toen twee jaar was. Mary was toen al weduwe, haar echtgenoot Willem II overleed op zijn 24ste aan de pokken, acht dagen voor de geboorte van Willem III hun eerste en enige kind. Ten tijde van de bruiloft was Mary slechts 9 jaar oud en haar echtgenoot 15. Mary ging uiteindelijk terug naar Engeland waar ze op 29 jarige leeftijd, net als haar man, stierf aan de pokken. Ze werd begraven in Westminster Abbey. Hun zoon Willem III zou later stadhouder worden in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, koning van Engeland en ook erfheer van Breda. Hij was regelmatig in deze stad te vinden. Willem liet het half voltooide paleis van Graaf Hendrik III van Nassau afmaken en de initialen van hem en zijn vrouw verwerken op enkele kapitelen. Ook liet hij de vestingwerken reconstrueren, wegen aanleggen en de paleistuin renoveren. Op het Kasteelplein staat een ruiterstandbeeld van Willem III dat in 1902 in Breda is geplaatst.