Collectie-item
Blasiuskerk
Instelling/bron: Heemkundekring Made en Drimmelen
Bouw van de kerk in Stuivezand, De pastorie links is al ver klaar. De kerk staat al in de steigers. Aan belangstelling voor de fotograaf geen gebrek.
Ontstaan:
Kerk Stuivezand
Tekst: wijnand van Gils
De kerk van Stuivezand is niet toevallig ontstaan. De bouw van de kerk was een gevolg van een strijd van de bewoners van Stuivezand en Hoogerheide (Den Duin) met het bestuur van de gemeente Oosterhout over de stichting van een school in Stuivezand. Voor dat doel was er in Stuivezand in 1926 een stichting opgericht. Kinderen uit Stuivezand en omgeving moesten in Den Hout naar school, daarom werd een verzoek ingediend door een groot aantal inwoners van Stuivezand, tot de stichting van een school aldaar. Maar de gemeente Oosterhout zocht alles uit de kast om maar geen school te hoeven stichten in Stuivezand, dit enkel vanwege de kosten die de gemeente moest opbrengen. Na een aantal vertragende maatregelen en afwijzingen, begreep men in de gemeenteraad van Oosterhout, dat een school niet meer viel tegen te houden. Om die redenen wilde de gemeente Oosterhout in augustus 1927 met de gemeente Made en Drimmelen onderhandelen over de overdracht van Stuivezand en Hoogerheide aan Made en Drimmelen. Oosterhout had zelfs al een kaart met de nieuwe grenzen tussen de gemeenten, bijgevoegd. Oosterhout wilde maar al te graag dat Made voor de kosten van de te stichten school zou opdraaien. Echter Made besloot in mei 1928 van een grenswijziging met Oosterhout af te zien. Bij onderzoek door Made was gebleken dat er van de 146 gezinnen in de twee gehuchten 102 grondwerker waren en waarvan er gemiddeld 60 werkeloos thuis zaten. Maar omdat Made zelf heel veel arbeiders had, waarvan er ook een deel werkeloos waren kon Made de financiële verplichtingen die dat tot gevolg zou hebben, niet aan. Toen kwam Oosterhout met het argument dat de nieuwe school te ver van de kerk zou liggen( bedoeld wordt de kerk in Den Hout) om de kinderen goed katholiek onderwijs te geven. MIJN MENIG: als de gemeente Made en Drimmelen toegestemd zou hebben in een grenswijziging, dan zou er in Stuivezand geen school en geen kerk gebouwd zijn. De mensen van Stuivezand zouden gewoon gebruik kunnen maken van de school en de kerk in Made, welke veel dichterbij waren. Echter het stichtingsbestuur had ook niet stil gezeten en had dat argument van Oosterhout al verwacht en was in overleg getreden met de bisschop van Breda. Deze bisschop, mgr. Hopmans, nam contact op met de bisschop van ’s-Hertogenbosch, mgr. Diepen. Het probleem was dat Made hoorde bij Den Bosch en Stuivezand, Hoogerheide bij Breda. De parochie Made zou een deel van zijn gebied moeten afstaan aan de te stichten nieuwe parochie Stuivezand, dit om deze parochie levensvatbaar te maken. De pastoor van Made, Van Doremalen, ging daar mee akkoord en zag daarmee tevens af van zijn RECHT om in dat gebied huwelijken te sluiten. Toch inkomsten voor een parochie. Om daadwerkelijk over te gaan tot stichting van de nieuwe parochie wachtte de bisschop totdat de bouw van de school door de gemeenteraad van Oosterhout was toegezegd. Dit was een grote steun in de rug van het stichtingsbestuur, omdat weer één van de bezwaren uit Oosterhout was weggenomen. Na nog meer tegenwerking en uitstel van de kant van Oosterhout, stelde de gemeente tot stichting van een school te zullen overgaan als de bisschop een pastoor zou benoemen voor de nieuwe parochie, terwijl het bisdom een kerk wilde vestigen als Oosterhout een school zou bouwen. Dus de impasse was compleet. Eerst op 25 juni 1929 ging de gemeenteraad van Oosterhout, na een beschikking van de minister van onderwijs, overstag en besloot de raad het verzoek van 21 oktober 1926 om gelden voor de bijzondere r.k. school te Stuivezand ter beschikking te stellen. Nu kon dan ook eindelijk met de bouw van de kerk worden begonnen. Het was begin juli 1929. In juli 1929 ontving kapelaan Rombouts van de St. Antoniusparochie uit Roosendaal, het verzoek van mgr. Hopmans om in Stuivezand een parochie te stichten en een kerk te bouwen. Na enig beraad stemde hij toe en werd Petrus Joannes Maria Rombouts, geboren in Den Hout, de eerste pastoor van Stuivezand. Als kerkmeesters moest hij wel Th. van Lange en C.A. Klaassen aanvaarden. De bisschop schonk als eerste bijdrage een gift van fl. 15000,00. Grond Het bouwcomité had 3 stukken grond aangeboden gekregen, maar deze waren niet geschikt voor de bouw van een kerk, pastorie, klooster en school. Echter, een terrein in bezit van mr. Allard, steenfabrikant en oud-burgemeester van Geertruidenberg was wel een geschikt terrein. Hij had deze grond al eerder toegezegd. Inmiddels was besloten wie de patroonheilige zou worden van de nieuwe parochie: de H. Blasius, omdat er in Oosterhout dikwijls gevallen waren voorgekomen van difterie en andere keelaandoeningen. In mijn tijd gingen we daar naar toe en dan waren er daar wel een paar honderd mensen, ook uit de omgeving die naar de kerk gingen om te genezen van keelaandoeningen e.d. Je knielde voor de pastoor en er werden twee kaarsen tegen je keel aangehouden, die prevelde wat, het mandje voor de bijdrage kwam en het was gebeurt. Dit was een z.g. bedevaart. Iedere parochie had wel zoiets. In Made de H. Bernardus tegen veeziekte. Er moest in elk geval geld worden verdiend. De architecten werden de Gebroeders Oomen uit Oosterhout voor de bouw van een eenvoudige kerk met pastorie. De pastoor van Made, Jos van den Hout, moest een verklaring ondertekenen dat hij alle rechten van collectes, dopen, eerste en plechtige communie, bedienen, huwelijken sluiten en begraven zou overdragen in het afgestane gebied. Nergens heb ik gelezen van plichten t.o.v. de bevolking. De parochie Stuivezand telde toen 1146 zielen, t.w. 678 van Den Hout, 364 van Made en 104 van Wagenberg. Kosten grond Behoudens het perceel geschonken door, de heer Allard uit Geertruidenberg, moest er nog voor in totaal fl. 5000,00 grond bij gekocht worden van de wed. van Tright, F. Jacobs en Cornelia Goossens. Kosten Kerk De aanbesteding van de kerk vond plaats op 28 oktober 1929 in het café van J. van der Steen aan Haasdijk. De laagste inschrijver was van P. Moll en Jos. Leijten uit Oosterhout en Raamsdonk voor een bedrag van fl. 108.888,00. In het bisdom Breda werd een collecte gehouden welke ruim fl. 14000,00 opbracht, een open schaal collecte in Made fl. 560,--. De verplichte bijdragen voor de parochie Den Hout was fl. 17000,-- en voor Wagenberg fl. 5000,--. In totaal kwam nog fl. 14820,00 aan schenkingen binnen, maar toch moest het kerkbestuur nog fl. 35000,00 lenen voor de bouw. Schippers uit Made, o.a. Janus van der Zanden, brachten de stenen met hun schip vanaf de rivier de Waal en de Lek gratis naar Drimmelen. In de haven werden ze op boerenkarren geladen en naar Stuivezand gebracht. Ook de boeren gaven ook gratis hun medewerking. Bouw Op maandag 3 februari 1930, de feestdag van de H. Blasius, werd onder grote belangstelling, de eerste steen gelegd. Ook tijden deze plechtigheid werd een collecte gehouden en deze bracht fl. 747,00 op. De bouw verliep voorspoedig en op 29 september kon de pastoor zijn intrede nemen in de pastorie. Op 6 oktober wordt de kerk te Stuivezand door bisschop Hopmans ingewijd. Vele wereldlijke en geestelijke hoogwaardigheidsbekleders waren aanwezig, behalve de burgemeester van Oosterhout, waarschijnlijk uit rancune. Op 11 oktober kwam het voltallige kerkbestuur bijeen, met als enig punt de verpachting van de zitplaatsen in de kerk. Dit was ook een belangrijke inkomstenbron voor de kerk. Blijven staan tijdens de dienst werd gezien als misbruik. De verpachting op 15 oktober bracht ruim fl. 4000,00 op. De eerste doop in de kerk was op 29 oktober 1930 van Eva Catharina van Ham. Later mevr. Van Mook- van Ham. Op 9 november 1930 kon ook de begraafplaats in gebruik worden genomen. Het aantal parochianen breidde zich ook uit. In 1957 1903 parochianen. In 1943 werden de beide klokken uit de toren door de Duitsers gestolen. De kleine klok kwam in mei 1945 terug, maar voor de grote moest een nieuwe worden gemaakt in Asten bij de fa. Eijsbouts. Deze klok werd op 10 september 1950 ingewijd. In de oorlog werd de kerk, in het bijzonder de toren flink beschadigd. Parochianen hadden in 1954 ook geld bijeengebracht voor een orgel, samen met een bijdrage van het kerkbestuur werd een orgel besteld bij B. Pels en Zoon in Alkmaar. Op 8 oktober 1955 werd dat ingewijd. In 1964 wordt en Stuivezand en Hoogerheide bij de gemeente Made en Drimmelen gevoegd. In 1976 heeft de kerk nog een grondige opknapbeurt ondergaan, uitgevoerd door Bas Hessels uit Made. In 2007 wordt de kerk gesloten en er werden door de woningstichting Volksbelang in Made appartementen in gebouwd. In de zomer van 2009 was de verbouwing klaar.