Collectie-item
De overgave van Hasselt
Instelling/bron: Stadsmuseum Tilburg
Dit schilderij (olieverf op doek; 64 x 88 cm) van Jan Willem Pieneman (Abcoude 1779-Amsterdam 1853) betreft een episode uit de Tiendaagse Veldtocht van (2 tot 12 augustus) 1831, door het Nederlandse leger onder het opperbevel van kroonprins Willem ondernomen tegen beteugeling van de Belgische opstand. Nadat het leger op 2 augustus Ravels, een dag later Turnhout, en op 5 augustus Diest veroverd heeft (inname van de twee laatstgenoemde steden geschiedt zonder enige geweldpleging), rukken de troepen op 7 augustus op richting Hasselt. Bij het dorpje Kermpt wordt men echter teruggeslagen door een onderdeel van het Belgische Maasleger, waarvan de bevelhebber generaal Daine zich met het grootste deel van zijn manschappen in Hasselt bevindt. Als de Nederlanders op 8 augustus wederom in de richting van Hasselt oprukken, blijkt Kermpt verlaten. Voorts verneemt men dat het Maasleger Hasselt heeft ontruimd. Een groep verkenners van de 3e divisie trekt Hasselt binnen en keert even later terug naar de prins en zijn strijdmacht, die zich dan nog bij Curingen bevinden, waar Nederlandse Jagers een korps Belgische Tirailleurs hebben verdreven. Hasselt blijkt inderdaad verlaten te zijn door de Belgische strijdkrachten. Afgebeeld is het moment waarop een deputatie van de stad Hasselt, bestaande uit burgemeester Baron De Cecil, twee schepenen en een geestelijke de stad officieel overgeven aan de prins van Oranje door middel van het aanbieden op een zilveren schaal van de stadssleutels (op het middengedeelte). Rechts is prins Frederik te paard afgebeeld, omgeven door enige officieren. Op de voorgrond links een groep vrijwillige Leidse Jagers. Midden op de voorgrond wordt een gewonde soldaat verzorgd. De achtergrond bestaat uit een wijds panorama met legermanschappen gevuld, en het silhouet van de stad Hasselt. Van een van de buitgemaakte kanonnen zijn eremeailles gemaakt, het zogenaamde Metalen Kruis, waarvan ook een exemplaar in de Stadscollectie [zie SMT00497].
Het schilderij is in 1930 door de gemeente Tilburg door bemiddeling van mevr. Van de Mortel (echtgenote van de toenmalige burgemeester) op de veiling van R.W.P. de Vries te Amsterdam aangekocht voor f 675,-. Van dit schilderij is een grotere versie van de hand van Pieneman bekend. Dat schilderij werd oorspronkelijk door koning Willem II in 1840 voor f 5.000,- gekocht en in 1844 door hem aan de Koninklijke Militaire Academie in Breda geschonken. Er bestaat ook een prent van dit schilderij [zie SMT01007].
Het schilderij behoorde tot de vijf topstukken uit de Stadscollectie Tilburg die in 2013-2014 deel uitmaakten van de reizende tentoonstelling ‘Willem II. De koning en de kunst’ (De Hermitage St. Petersburg, Dordrechts Museum en Musée Vauban Luxemburg). [RP]
Depot105