Na een katholieke opvoeding in een weeshuis, het St.-Aloysiusgesticht te Helmond, behaalde To Hölscher in 1916 haar onderwijsakte. Ze kreeg meteen een aanstelling als onderwijzeres aan de Mariaschool in Helmond. In die tijd begon ze ook al met het schrijven van verhalen en in 1925 werd haar eerste boek, Hoe trotschkopje genas, gepubliceerd. Het was het begin van een succesvolle carrière als kinderboekenschrijfster.
To stond te boek als een excentriek figuur die daardoor juist populair was bij haar leerlingen. Ze viel op door haar uiterlijke verschijning, met kortgeknipt haar en vaak uitgedost in een grote zwarte cape, maar ook door haar charmante persoonlijkheid en uitstekende vertelkunst.
To en Christine
Tijdens haar aanstelling als onderwijzeres verbleef To in een pension waar ze Christine Banning ontmoette. Christine was ook docente, aan de Nazarethschool, en de twee bleken veel gemeenschappelijke interesses te hebben. Ze kregen al snel een hechte relatie. Het stel ging vaak samen op verre reizen en uiteindelijk besloten de twee in 1938 te gaan samenwonen. Ze betrokken een huis in de kloostertuin van de Zusters van Liefde, grenzend aan de Watermolenwal. We weten niet wat de zusters vermoedden over de relatie tussen To en Christine en of zij er een mening over hadden. Maar het huis was speciaal voor hen gebouwd en To had haar hele leven goede contacten binnen de kerk.
In de biografieën van To wordt Christine vaak genoemd als “hartsvriendin”, en de relatie tussen de twee als een “hechte vriendschap”. Echter, in de biografie van To Hölscher van Jolanda Bakker wordt duidelijk dat de twee bekendstaan als het eerste openlijk lesbische koppel in Helmond.
Dat de twee niet alleen een vriendschap hadden, bleek ook na het vroegtijdig overlijden van To in 1953, na een slopend ziekbed. Christine plaatste als nabestaande een rouwadvertentie in De Tijd en nam daarbij de plek in waar een levenspartner zou staan.
Rouwadvertentie van To Hölscher in De Tijd, geplaatst door Christine Banning in 1953 (Bron: De Tijd, 11 december 1953)
“Wees jezelf!”
De relatie tussen To Hölscher en Christine Banning stelt historici van nu voor een bijzonder dilemma. Zij laten ons zien dat twee vrouwen die als stel samenwonen niet uitsluitend een modern verschijnsel is. Als we willen kijken naar de huidige stand van zaken op het gebied van homo-emancipatie is dat een waardevol feit.
Tegelijkertijd is er weinig bekend over hoe de verhouding tussen de twee precies was. Bovendien is het niet zo netjes om de prestaties van To terug te brengen naar haar geaardheid en haar relatie met Christine.
Het is duidelijk dat To zich in haar leven niet gemakkelijk liet definiëren en ze liet zich in haar werk niet tegenhouden. Ze leefde haar leven met Christine volgens haar eigen voorwaarden en deed daarmee recht aan haar lijfspreuk: “Wees jezelf en kijk er niet naar hoe anderen doen!”.
Bronnen
Söhngen - van Gotum, T., “To Hölscher, haar leven, haar werk”, in: Helmonds Heem (nr. 3, 1989), 1-34.
Bakker, J., “To Hölscher, productief schrijfster van kinderboeken”, in: Helmonds Heem (nr. 59, 2023), 19-23.