Een katholiek leesplankje

Het katholieke leesplankje: aap, roos zeef. Ontworpen door G. Becker in opdracht van het R. K. Jongensweeshuis te Tilburg. (Bron: Wikimedia Commons)

Het katholieke leesplankje: aap, roos zeef. Ontworpen door G. Becker in opdracht van het R. K. Jongensweeshuis te Tilburg. (Bron: Wikimedia Commons)

Aap, noot, mies. Drie woorden die sinds het eind van de negentiende eeuw generaties Nederlandse schoolkinderen geholpen hebben om het lezen onder de knie te krijgen. Brabantse schoolkinderen hadden echter de beschikking over een eigen, katholieke variant.

De Brabantse variant was ontwikkeld door de Fraters van Tilburg en werd verspreid door hun eigen uitgeverij en drukkerij, het R.K. Jongensweeshuis in Tilburg. Wat er nou specifiek zo katholiek was aan de woorden aap, roos, zeef waarmee het leesplankje van de Fraters uit 1905 begon is niet helemaal duidelijk, maar hoe dan ook hebben de Fraters een reusachtige bijdrage geleverd aan het leesonderwijs in Brabant en in Nederland. Niet voor niets staat frater Caesarius Mommers (1925-2007) bekend als “de leesvader van Nederland”.

Toch hadden de Tilburgse Fraters met hun methode niet het monopolie in Brabant. Ook de methode van de Broeders van Maastricht werd gebruikt.

 

Bronnen

Van Oudheusden, J., Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014.

 

Dit artikel is een bewerking van een tekst uit J. van Oudheusden, Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014, 233.