Heemkundevereniging ‘De Hooge Dorpen’ is notarieel opgericht op 25 september 1981 en is vanaf 2001 gevestigd op de Heemzolder in de Jacobushoeve in Vessem. Het werkgebied van de vereniging is de voormalige gemeente Vessem met haar kerkdorpen Vessem, Wintelre en Knegsel.
Heemkundevereniging ‘De Hooge Dorpen’ probeert alle aspecten van de lokale regionale geschiedenis te achterhalen en vast te leggen. Voorbeelden hiervan zijn:
- Veldnamen, bos-, buurt- en wegnamen.
- Oorlogsherinneringen en -documentatie.
- Stamboom- en andere familiegegevens (bijvoorbeeld bidprentjes).
- Het verlenen van ondersteuning bij archeologische (nood)opgravingen.
- Het op beeldmateriaal vastleggen van historisch/heemkundig belangrijke objecten of situaties.
- Het stimuleren en ondersteunen van initiatieven en activiteiten op bovengenoemde gebieden binnen en buiten de vereniging.
- Het bijeenbrengen van documentatie, boeken, video- en geluidsbanden, foto’s, krantenknipsels, kaarten en andere publicaties.
Hoe wordt dat gedaan?
- Door het bestuderen van streek-, rijks-, kerkelijke, notariële en andere archieven, kadaster- en andere kaarten zoals topografische, militaire, bodem-, grond- en historische kaarten.
- Door het interviewen van mensen die iets kunnen vertellen over het verleden: folklore, volksverhalen en gebruiken zoals geboorte en huwelijk.
- Door het verzamelen en bundelen van geschiedkundige gegevens over boerderijen, woningen, kerken en andere gebouwen, akkerwallen, grafheuvels, landschappen, het boerenbedrijf, kleine industriële activiteiten, thuiswerkers, familie en huiselijke omstandigheden.
Publicaties en activiteiten
- Veel publicaties vinden hun weg in eigen uitgaven zoals boeken en brochures en in het eigen heemkundeblad "De Heijmraeder". Daarnaast worden publicaties verzorgd in heemkundige, dorps- en streekbladen.
- Leden van de vereniging nemen deel aan activiteiten die tot doel hebben geschiedkundige waardevolle objecten, maar ook flora en andere landschapselementen zoveel mogelijk te beschermen.
- De vereniging geeft gevraagd en ongevraagd adviezen aan de gemeenteraad over monumentenzorg, straatnaamgeving en dorpsgezichten.
- Voor leden maar ook andere belangstellenden worden lezingen en excursies naar heemkundige of historische interessante plaatsen georganiseerd en worden tentoonstellingen en exposities verzorgd.
Boeken en brochures, maar ook kaarten en andere waardevolle documenten zijn ondergebracht in de bibliotheek van de vereniging. De bibliotheek is gesitueerd op de Heemzolder, waar ook archiefmateriaal en de uitgebreide bibliotheek tijdens de openingsuren geraadpleegd kan worden. De Heemzolder wordt tevens gebruikt voor wisselende exposities, vaak met een specifiek thema.