270. appelesiejn

270 APPELLESIEJN

Dit verhaal was een onderdeel van het dialectspel Bij wijze van... za'k mar zegge.

Deelnemers hoorden dit verhaal op de lokale radio, en de vraag was wat het woord aan het einde van het verhaal betekende. Meer informatie vind je op de website van 'n Lutske Brabants.

Het verhaal

Ziezo, de langsten dag hebbe’w ôk al wir gehad. Want ge zoodt toch zegge: wa vliejgt den tééd. En ôk al zèdde negentig, dan is vur mé toch nog iederen dag wel ’n uur te kort. Ik zeg onze vaoder mär nao: “D’r ùit ’s mèrreges, ieder uur is’t één, en ge kant nog lank genôg op oewe rug ligge”.

Hij wos alle mèrreges irder op äs dä den ursten haon gekraaid hoi. En hij is in z’n aaigen haus toch nog rùim aachtennegentig geworre.

Kèk, dä perbeer ik ‘m dan mär nao te doewn, alleen in heb wel gin geransie. En wa onze vaoder ons ôk geleerd hi: “Zo lang äs ge ’s mèrreges nog kant denke: wor zal ik da’lijk ’t urst aon begiene, dan hedde ginnen tééd um doad te gaon.”

Zo begien ik alle mèrreges, äs ik m’nen botramen en m’ne koffie op heb, diej puzels van de krant in te vulle. Dä is zoveul äs hèrsesgimmestiek. Diej krant heb ik gemonlijk gaaùw ùit, want ’t is alle daog’ ’t zèllefde oùw noews. En al dieje sport, dä slaoi ik ältij meej over. Dä’s ommel meer vur de liefhebbers, diej zèllef aon sporten doewn.

Nou begienen de daog’ onderhand dan al wir te korte, en worre’t al gaaùw wa vruger donker. Och, dä de daog’ korter worre, dä gèft ommel niks. Zo lank ’t lééve mär nie te kort is. Toew nou toew heb ik nog gin pillen erregend vur of tege nôdig. Ginnen ennen dokter of appeteek kan vurloapig aon mé ‘nne cènt verdiejne.

En durrum vat ik alle aovende, vurdä ik tege twaalef ure ne m’n bed gaoj, nog ‘nne groate gezonden … appellesiejn.


‘nen Appelesiejn is een sinaasappel. Beide woorden bestaan uit twee elementen: appel en een oude vorm van het woord voor China. Sinaasappel betekent letterlijk ‘China’s appel’, dus een appel van China. In de vorm appelesiejn staan de twee delen andersom. Ook in het Nederlands van België is de vorm appelsien overigens volop in gebruik, dus het is niet alleen een dialectwoord.