243. aarzak speule

243 AARZAK SPEULE

Dit verhaal was een onderdeel van het dialectspel Bij wijze van... za'k mar zegge.

Deelnemers hoorden dit verhaal op de lokale radio, en de vraag was wat het woord aan het einde van het verhaal betekende. Meer informatie vind je op de website van 'n Lutske Brabants.

Het verhaal

Ik eb nog vrinde n’en vriendinne die ik al ken vanaf de tijd damme same n’in de bewaarschool zate. As me bij mekare komme, éél onregelmateg regelmateg, dan game kaarte. Omdebeurt mag dan iemand uitmake waffer spel me gaan speule; Jokere, rikke, artejage, toepe, ’t mak nie uit. 

Me speule fannetiek, mè sente n’en stuivers, mar ebbe veral altijd de gròòtste leut. Nou zouwe me wir bij mekare komme, mar Els kon nie komme n’en da zou welles wa langer kenne gaan dure, want ze moes vor d’r moeder zurrege todasse ’n plekske vor d’r adde gevonde n’in verpleeg’uis. 

Wa nou? Nie kaarte n’of iemand zoeke die in kon valle. 

In de kaart-epp op onze tillefoons wier druk gespikkeleerd over ’n verlòòpege n’opvolleger. 

Ik zee:, ‘’t kan me nie schille wie ’t wor, as ’t Arrie mar nie is. Die ken nie tege z’n verlies, wil kost wa kost winne. En d’r wor gezeed dattie dèèrom nogal ’s aarzak spult.’

 

Aarzak speule vinden we in Midden- en Oost-Brabant terug als haorzak speule en hòrzak speule. We hebben dus te maken met een woord dat oorspronkelijk een h had, maar het heeft niets te maken met het haar op ons hoofd en ook niets met een zak. Het woord haar komt hier van het Middelnederlands hader, dat ‘twist’ betekent, en zak is een vervorming van zaak. Zo komen we op een betekenis ‘twistzaak’, dat zich later ontwikkelde tot ‘vals spel’. Aarzak speule betekent dus: valsspelen.