Sporen in het stratenplan

Kaart van de Bredase vestingwerken uit de atlas van Blaeu, 1625. (Bron: Willem Jansz. Blaeu, 1625, Rijksuniversiteit Groningen)

Kaart van de Bredase vestingwerken uit de atlas van Blaeu, 1625. (Bron: Willem Jansz. Blaeu, 1625, Rijksuniversiteit Groningen)

Dat middeleeuwse vestingwerken soms ook eeuwen na de sloop nog zichtbaar blijven, bewijst het voorbeeld van Breda.

Toen graaf Hendrik III van Nassau (1483-1538) in het begin van de zestiende eeuw naar Italiaans voorbeeld een nieuwe, verruimde vestinggordel liet aanleggen in Breda, raakte de oude stadsmuur buiten gebruik. Deze werd uiteindelijk gesloopt, maar het tracé van de muur bleef in het stratenplan van de binnenstad bewaard. Dit is zichtbaar op deze zeventiende-eeuwse kaart en ook nu nog, in het patroon van de Haven, de Markendaalseweg, de Ridderstraat, de Houtmarkt, de Oude Vest, de Vlaszak en de J.F. Kennedylaan, die nog steeds het oude stadshart omsluiten.

Zo’n 350 jaar later gebeurde er iets vergelijkbaars toen de stadsgracht en de bastions na de ontmanteling van de vestinggordel werden omgevormd tot een verkeerssingel. Dit soort ruimtelijke structuren behoren tegenwoordig tot het cultureel erfgoed.  

 

Bronnen

Van Oudheusden, J., Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014.

Van Uytven, R. (red.), Geschiedenis van Brabant, van het hertogdom tot heden, Zwolle, 2004.

 

Dit artikel is een bewerking van een tekst uit J. Van Oudheusden, Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014, 51.